หิริ (หิ-ริ หรือ หิ - หริ)
ความละอายแก่ใจ
ความละอายต่อบาป
หิริ คืออะไร หมายถึงอะไร ?
หมายถึงความละอาย ใจตัวเองต่อการทำ ความชั่วความผิด ต่อ การประพฤติทุจริตทั้ง หลายและความ ละอายใจตนเองที่จะละเว้น ไม่ทำความดี ซึ่งควรทำให้เกิดมีในตน เช่นบิดามารดา มีความละอายใจที่จะไม่ดูแลบุตรธิดาของตน เช่นนี้เรียกว่า หิริ
หิริ เกิดขึ้นจากอะไร ?
หิริเกิดได้ด้วยการคิด ถึงการศึกษา ฐานะยศศักดิ ชาติตระกูลของตน คิดถึงความเสียหายที่จะเกิดขึ้นรวมกับความแกล้วกล้าของจิตใจที่จะไม่ทำชั่วเช่นนั้น ดังนั้นหิริ จะเป็นธรรมรักษาคุ้มครองโลก ทำให้โลกเกิดสันติ ทำให้คนเราอยู่กันอย่างสงบสุข เพราะคนที่มีหิริจะเกลียดความชั่ว และละอายที่จะทำความชั่ว ทั้งต่อหน้าและลับหลัง ทำให้ไม่ก่อความเดือดร้อนให้แก่โลก คือแผ่นดิน และ สรรพสัตว์ทั้งปวง